Aan het begin van de vakantie wil ik je meenemen in wat stresshormonen in je lichaam doen. In deze periode mag je negatieve stress loslaten en de druk van het gewone leven achter je laten. Na de zomer komen meer blogs uit in deze serie zodat je meer inzicht krijgt in de veelzijdigheid van stress. Stresshormonen vormen namelijk een normaal onderdeel van het dagelijks functioneren van je lichaam. Deze hormonen adrenaline en cortisol kunnen ons de energie geven die nodig is, maar dezelfde hormonen kunnen bij langdurige stress het lichaam uitputten en klachten veroorzaken. Ik neem je mee in hoe je met je gedachten invloed kunt uitoefenen op de hoeveelheid stresshormonen. Hoe je de ademhaling kunt gebruiken om minder stress te ervaren en op welke manier lichaamsbewustzijn je kan ondersteunen in je balans.
Wat zijn de voor- en nadelen van stress?
De stresshormonen adrenaline en cortisol spelen een belangrijke rol in het vrijmaken van energie in het lichaam, deze energie is nodig voor spierkracht om in actie te komen. Daarmee is het vrijkomen van deze hormonen een normaal fysiologisch proces. Bij langdurige stress kunnen helaas ook nadelen ontstaan.
Stress kan langdurig aanwezig zijn en de reserves van het lichaam uitputten. In een langdurige stresssituatie kunnen er uiteindelijk fysieke en mentale klachten ontstaan. Als je veel stress ervaart kom je verder van de signalen van je lichaam af te staan waardoor je je grenzen minder of niet meer voelt. Het is belangrijk om in het leven en in het lichaam de balans te bewaren.
De stresshormonen die in je lichaam worden gemaakt geven je lichaam de benodigde energie om in actie te komen. Ze verhogen de bloeddruk en zorgen dat je vaker ademhaalt. Hierdoor voelt je lichaam zich in stressvolle periodes voortdurend gespannen. Bij langdurige stress ben je minder of niet meer in verbinding met je gevoel. Door de verhoogde hormoonspiegels neig je naar doorgaan, je staat niet meer stil bij je eigen behoeften.
Welke invloed heeft je mind-set op stress?
Hoe je het leven ervaart, erover denkt en je stappen vooruit maakt in je persoonlijke ontwikkeling of juist niet, bepaald ook de mate van stress die je ervaart. Als je vanuit een lerende houding in je werk of privéleven staat ben je flexibeler om met verandering of onverwachte zaken om te gaan. Dit zorgt ook dat je stress systeem makkelijker met je meewerkt, ik bedoel daarmee dat het stress systeem in je voordeel werkt in deze situatie.
Stress hormonen heb je in alle acties overdag nodig. Zo werken je stresshormonen ook mee als je een situatie als een positieve uitdaging ervaart. Als je situaties vaak lastig of moeilijk vindt ga je ongemerkt een langdurige stressreactie in je lichaam activeren die je niet altijd tot dienst is.
Lichaamsbewustzijn voor herstel
Als je langdurig in een chronische stresssituatie verkeerd ben je bezig met jezelf overeind houden. Je kunt in deze situatie spreken van chronische stress in je lichaam. Dit betekent dat het stresssysteem voluit belast wordt, en dat je deze stand slechts een beperkte tijd vol kunt houden. Bij langdurige stress heeft het “actieve zenuwstelsel” de overhand en zorgt voor actie en voldoende energie in je lichaam. Er is langdurige afgifte van adrenaline en cortisol wat uiteindelijk ook nadelig is voor andere lichaamsprocessen.
Het belangrijkste waar je lichaam op vastloopt bij langdurige stress dat het naast de prestatie die het levert, niet toekomt aan herstel. Herstel in het lichaam zorgt dat wat beschadigd is wordt hersteld, dat wat gebruikt is wordt aangevuld. Rust in je lichaam zorgt ook dat je helder kunt blijven denken, genoeg opties om je heen blijft zien. Herstel is een belangrijke activiteit in het lichaam waar in tijden van chronische of langdurige stress aan voorbij wordt gegaan.
Alsmaar doorgaan zorgt dat je niet meer bewust bent van je gevoel en signalen die je lichaam geeft. Het denken en voelen, hoofd en lijf, zijn niet meer in verbinding met elkaar. Hoe kun je weer of meer in verbinding komen met jezelf en ervaren wat je nodig hebt? Wat kan een bewuste ademhaling voor je doen in tijden van stress?
Gevolgen van langdurige stress
Langdurige stress kan uiteindelijk zorgen voor uitputting oftewel een burn-out. Van een burn-out spreek je als je langdurig teveel hebt gevraagd van jezelf en er te weinig herstel heeft plaatsgevonden. Burn-out is vaak een langdurig proces van hersteltekort en daarom zal het herstel ook langere tijd duren. Het is niet zo dat een week vakantie je er weer bovenop helpt, helaas.
Vaak is het nodig om na een eerste fase van herstel, ook te gaan kijken naar wat maakt dat je jezelf zo uitput? Wat zijn onderliggende gevoeligheden die je ontwijkt of niet wil aangaan? Het lichamelijke herstel van een burn-out is een belangrijk eerste voorwaarde om aan je weg terug te “werken.”
Stress is een breed begrip en de hoeveelheid stress die je ervaart in je dagelijks leven hangt o.a. af van de omgeving en hoe jij met situaties omgaat. In deze serie over stress ga ik dieper in op de verschillende manieren waarmee je invloed kunt uitoefenen op de hoeveelheid stresshormonen in je lichaam. Ik onderzoek de invloed van je mind-set, het belang van lichaamsbewustzijn en de kracht van een bewuste ademhaling bij het verminderen van langdurige stress. In het volgende blog over stress sta ik stil bij de functie van de stresshormonen adrenaline en cortisol en wordt verder gekeken naar de voor- en nadelen van stress.
Wil je na het lezen van dit blog de drukte van je werk even achter je laten? De zomervakantie kun je gebruiken om meer bij jezelf en bewustzijn voor jezelf stil te staan. In drukke tijden kun je daardoor eerder voelen wat je eigen wensen of behoeften zijn en op deze manier dus dichtbij je eigen gevoel blijven. Het blog over zelfbewustzijn kun je hier meer over lezen Vakantietijd; wat brengt zelfbewustzijn jou deze zomer?
Referenties
Gek op stress, maar niet altijd. S. Kuijsten, C. Hamming. Uitgeverij Drukwerk.Psychologie een inleiding, Zimbardo, Johnson, Mc Cann. Uitgevrij Pearson.